Nedir
Şu Paradokslar
Binlerce yıllık geçmişi olan paradokslar, insanların kafasını devamlı meşgul
etmiştir. Aslında doğru gibi görülen bir önerme veya fikir, tamamen yanlış
olarak çıkar karşımıza. Tam tersi de mümkündür; yıllarca yanlış zannettiğimiz
olayların, fikirlerin, hesaplamaların, doğru olduğunu görmek, bizi şaşkınlığa
ve hayrete düşürür. İleride bolca misal vereceğimiz paradoksların, yapılmış
birkaç tanımını aktaralım:
'Çok mantıksız görünen,
aslında çok mantıklı bir değiş'
'İki doğrunun veya yanlışın
çelişkisi'
'Soyut muhakemenin sona erdiği
tezat'
'Kağıt-kalem veya mantık
ilüzyonu' (Galiba en güzel tanım bu!)
Paradokslar
ilginçtir, eğlencelidir, öğreticidir, şaşırtıcıdır, zihni açar...
Tarihte bilinen ilk paradoks örneklerini
Epimenides vermiştir. Giritli olan Epimenides:
-'Bütün giritliler
yalancıdır!' diyerek bizi çelişkiye götürür. Şöyle ki :
Eğer gerçekten giritliler
yalancı ise kendisi de giritli olduğuna göre o da yalancıdır. Yani söyledikleri
yalandır(mesela yukarıdaki cümlesi). Bu cümle yalan olduğuna göre doğrusu şu
olmalı:
-'Bütün giritliler doğrucudur,
doğru söyler.'
O halde söylediği doğrudur. Yani
'bütün giritliler yalancıdır......'
Örnekler:
'Bu cümleyi okumayın!'
Yukarıdaki cümleyi okuduğunuza göre paradoksa
uğramış oldunuz.
' Tek kelime dahi Türkçe bilmiyorum!'
- Beni duyabiliyor musun?
- Hayır. Sesin gelmiyor (!)
- Niçin her soruma soru ile cevap veriyorsun?
- Niçin vermeyeyim ki !?
Memleketimizde bazı yer adları, kendisi ile çelişir:
Bakırköy: Adı "köy" olmasına
rağmen ilçedir. Hem de yaklaşık 50 vilayetten bile büyük bir ilçe.
Viranşehir: "Şehir" değil, Ş.urfa'nın
bir ilçesidir.
Kuşadası: "Ada" değildir.
Denizli: Denizli'de deniz yoktur.
Elmadağ, Kadifekale, Akdeniz, Gümüşhane...vs.
-"Söylediğin her şey doğru mu?"
-"Hayır!"
Bu adam güvenilir biri midir?
Önce fikir yürütelim:
"Hayır" dediğine göre arada bir
yanlış(yalan) söylüyor demektir. Arada bir yanlış konuşuyorsa "hayır"
dediği de yanlış veya yalan olabilir. O zaman "hayır", "evet"
olur. Bu sefer de "evet" diyorsa, her söylediği doğru olduğundan "hayır"
da doğrudur... İyisi mi bu adama pek itimat etmeyelim...
Bir otobüs ilanı:
-"Okuma-yazma öğrenmek isteyenlere
müjde! Hemen aşağıdaki adrese başvurun..."
Okuma-yazma bilmeyen bir insan nasıl bu ilanı
okuyacak! Okusa zaten o adrese başvurması gerekmez...
Bir adam, saçları döküldüğü için doktora gider. doktor, teşhisi koyar:
Stres!
Ama adam saçları döküldüğü için strese
girmektedir. Strese girdikçe daha da fazla dökülmektedir. Daha da fazla
döküldükçe de, stresi aynı hızla artmaktadır...
YANLIŞ
MI DOĞRU MU PARADOKSU:
Sizce “Bu sözüm bir yanlıştır” sözü doğru mudur,
yoksa yanlış mıdır?
İkisi de değildir.
YANLIŞ diyecek olursanız ben de yanlış diyorum zaten. O
zaman doğru olması gerekir.
DOĞRU diyecek olursanız ise ben yanlış diyorum. Siz de
yanlışa doğru dediğinizden yine çözülmüyor. BORAN
BOYNUK'tan
Ben her zaman yalan söylerim.
EMRE TURUNCU'dan
BU CÜMLEDEKİ HARF SAYISI OTUZYEDİ DEĞİLDİR. (37 Harf var)
Alaaddin'in sihirli lambasından çıkan cini herkes bilir. Cin diyor ki:
-Dile benden ne dilersen. Unutma ki
sadece 'bir' dilek hakkın var ve mutlaka yerine gelecek.
Siz olsanız ne isterdiniz? Alaaddin
öyle bir istekte bulunuyor ki cin ne yapacağını şaşırıyor:
-Benim tüm dileklerimi
yerine getir!
SOCRATES'ten:
"Bildiğim tek şey var; o da hiç
bir şey bilmediğim."
Bazı
hayvan isimleri, insanlar için sıfat olarak kullanıldıklarında iltifat kabul
edilir:
Aslanım benim!
Koç gibi maşallah!
Tilki gibisin abi!
Bazı hayvan isimleri ise hakaret anlamına gelir:
Çok inek bir arkadaş!
Ayı mısın be birader! (Ayı, bazı ülkelerde iltifattır)
Öküz öküz bakma!
Sonuçta hayvan, hayvandır:)
[Ana
Sayfa] [Paradokslar]
[İlginç
Hikâyeler] [Çeşitli
Konular] [Kitaplar]
[Basında Biz]
[Hazırlayan]
[E-Mail]
|